کتاب تحقیق در عملیات به همراه مجموعه سوالات و پاسخ های تشریحی کنکور سراسری کارشناسی ارشد

از زمان ظهور انقلاب صنعتی، جهان شاهد رشد قابل توجه در اندازه و پیچیدگی سازمانها بوده است. فروشگاههای کوچک صنعتکار (صنعتگر) عصر قبل به شرکتهای بیلیون دلاری امروزه، تحول یافته است. یک بخش یکپارچه این تغییر انقلابی، افزایش چشمگیر در تقسیم کار و تقسیمبندی مسئولیتهای مدیریت در این سازمانها همراه با نتایج قابلتوجه میباشد. با وجود این موهبتها، این تخصص زیاد باعث ایجاد مسائل جدید شده مسائلی که هنوز در بسیاری از سازمانها رخ میدهد. یک مسأله، تمایل (گرایش) برای بسیاری از مؤلفههای سازمان به منظور رشد در امپراتورهای نسبتاً مستقل با اهداف و سیستمهای ارزشی خود بوده و بنابراین دیدگاه چگونگی تلفیق اهداف و فعالیتها را با کل سازمان، از دست میدهد. آن چه برای یک مؤلفه بهترین است برای مؤلفه دیگر زیانبخش میباشد، بنابراین مؤلفه ها میتوانند کار را به اهداف مقطعی پایان دهند. یک مسأله مرتبط این است که با افزایش پیچیدگی و تخصص در سازمان، تخصیص منابع موجود به فعالیتهای مختلف به شیوه مؤثر برای کل سازمان، مشکل میشود. این نوع مسائل و نیاز برای یافتن روش بهتر برای حل آنها، محیطی برای ظهور تحقیق عملیات (OR) ارائه میکند. همانگونه که نام آن نشان میدهد، تحقیق در عملیات شامل تحقیق بر روی «عملیاتها» میباشد. بنابراین تحقیق در عملیات برای مسائلی به کار میرود که مرتبط با چگونگی انجام و هماهنگی عملیات در یک سازمان میباشد. ماهیت سازمان لزوماً غیرمادی بوده و در حقیقت OR به طور گسترده در حوزههای مختلف مانند تولید، حمل و نقل، ساخت، مخابرات، برنامهریزی مالی، مراقبت از سلامتی، مسائل نظامی و خدمات عمومی به کار میرود. بنابراین قلمروی کاربرد آن بسیار گسترده میباشد. بخش تحقیق به این معناست که تحقیق در عملیات از رویکردی استفاده میکند که مشابه با روش انجام تحقیق در حوزههای علمی میباشد. روش علمی تا دامنه قابل توجه برای بررسی مسأله مورد نظر استفاده میشود (در واقع، برخی اوقات اصطلاح علم مدیریت به عنوان مترادف برای تحقیق در عملیات بکار میرود). به ویژه فرآیند با مشاهده دقیق و فرمول بندی مسأله از جمله جمعآوری همه دادههای مرتبط شروع میشود. مرحله بعدی ساخت یک مدل علمی (معمولاً ریاضی) است که سعی در تفکیک اساس مسأله واقعی دارد. سپس فرض میشود که این مدل یک نمایش دقیق از ویژگیهای ضروری موقعیتی است که نتیجهگیری (راهحل) بهدستآمده از مدل برای مسأله واقعی، معتبر میباشد. سپس آزمایشهای مناسب برای بررسی این فرضیه، اصلاح آن و حتی ارزیابی نهایی از فرضیه (اعتبار مدل) انجام میشود. بنابراین در مفهوم خاص، تحقیق در عملیات شامل تحقیق علمی خلاق در زمینه ویژگیهای اساسی عملیاتها میشود. با وجود این، OR مرتبط با مدیریت کاربردی (عملی) سازمان میباشد. بنابراین برای موفق بودن OR باید نتیجهگیری مثبت و قابل درک به تصمیم گیرندگان در زمان نیاز ارائه شود. تحقیق در عملیات دارای تأثیر مؤثر بر روی بهبود کارآیی بسیاری از سازمانهای اطراف جهان میباشد. در این فرآیند، OR کمک قابل توجهی به افزایش بهرهوری اقتصاد کشورهای مختلف میکند. در حال حاضر، چند کشور عضو در فدراسیون بین المللی جوامع تحقیق عملیاتی وجود دارند که هر کشور دارای جامعه ملی OR میباشد، اروپا و آسیا هر دو دارای فدراسیون جوامع OR برای هماهنگ سازی برگزاری کنفرانسهای بین المللی و انتشار نشریه های بین المللی در آن قاره ها میباشند. به نظر میرسد که تأثیر OR در حال رشد میباشد. برای مثال، طبق اداره آمار کار آمریکا، OR در حال حاضر، یکی از حوزه های شغلی در حال رشد برای دانشجویان دانشگاه های آمریکا میباشد. در ایران نیز انجمن ایرانی تحقیق در عملیات در حدود دو دهه قبل بنیانگذاری شده و به صورت سالانه کنفرانس بینالمللی تحقیق در عملیات را برگزار میکند. انتشار مقالات علمی پژوهشی در چند نشریه معتبر داخلی از جمله: «نشریه بین المللی تحقیق در عملیات» و «مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن» و ... نیز مرتبط با اهداف این علم میباشند. از اینرو منبع حاضر تلاش چندساله مؤلفان برای ارائه مجموعه کاملی از نکات، مفاهیم و تستهای پژوهش عملیاتی در چهارده فصل است. بدین صورت که هر فصل شامل سه بخش است. در بخش اول هر فصل ابتدا نکاتی مرتبط با مفاهیم آن فصل به طور خلاصه مطرح شده و سپس در بخش دوم تستهایی جهت سنجش میزان یادگیری نکات و مفاهیم، طراحی شده و در بخش سوم و پایانی فصل، پاسخهایی کاملاً تشریحی برای حل تستها ارائه شده است.