کتاب مواجهه با داروین

توضیحانی درباره کتاب مواجهه با داروین

نظریه تکامل چگونه توانست اذهان را، از انجمن های علمی انگلستان تا کوچه های قاهره و کربلا و تهران، متوجه خود کند؟ این نظریه چه عکس العمل هایی میان منادیان ایدئولوژی ها و جهان بینی های مختلف برانگیخت؟ برخی در مواجهه با آن برطبل انکار کوفتند و برخی دیگر همه چیز را در پایش قربانی کردند، گروهی هم که نمی دانستند با آن چکار کنند و مانده بودند با چه کسی روبرو هستند با دوست مواجه اند یا دشمن از خود سوال کردند: علم جدید را سر آن است که شالوده ی عقاید کهن را نابود کند یا خود تکیه گاهی میباشد برای احیای حقایق سنتی؟ داستان مواجهه با نظریه تکامل در سرزمین های اسلامی، به ویژه روایت رویارویی سکولارها و مذهبیان عرب و عجم، اعم از مسیحی و مسلمان، داستانی شنیدنی است: رویارویی فکری افرادی که پس از قرن ها بحث و مناظره های نظری، اعم از بحث های فرقه ای و کلامی، اکنون با چالشی نوین روبه رو شده بودند، چالشی که میراث عظیم افکار قرون میانه را با شبیخونی پیشبینی ناپذیر تهدید می کرد.

درباره کتاب بیشتر بدانیم

کتاب پیش رو در 2 بخش به معرفی این مسیر و چگونگی رویاروی نخبگان مسلمان و مسیحی در سرزمین‌های اسلامی در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 میلادی می‌پردازد:

در بخش 1  ترجمه کتاب علوم غربی در جهان عرب: ضربۀ داروین‌گرایی (۱۸۶۰-۱۹۳۰) به تالیف پژوهشگر اُردنی، عادل زیادات، عرضه می‌شود. زیادات پژوهشگر برجسته دانشگاه یرموک، دانش‌آموخته رشته «مطالعات تاریخی و اجتماعی علم» از دانشگاه مونترال کانادا در سال ۱۹۸۳ است و در پژوهش بی‌ سابقه و ارزشمند خود، تأثیرات علم جدید به ویژه نظریه داروین را در میان جریان‌های مختلف فکریِ سرزمین‌های عربی هلال حاصلخیز پی می‌گیرد و ما را با دیدگاه‌های گروه‌های مختلف سکولار و مذهبیِ مسیحی و مسلمان آشنا می‌کند.او نشان می‌دهد چطور ماده‌گراهایی، چون شبلی شُمیّل، از نظریه تکامل به نفع فلسفه خود سوءاستفاده کردند و چجوری بعضی از علمای عرب مسیحی، چون لوییس شیخو، تحت تأثیر همین نگرش با کلیت این نظریه مخالفت می‌کردند.

در بخش 2 نتیجه پژوهش‌های مترجم بر بخشی از آرای محمدرضا اصفهانی، عالم ایرانی‌تبار حوزه علمیه نجف و قم، عرضه می‌شود، و اینکه او چگونه با این نظریه در کتاب نقد فلسفه داروَن روبرو شد و، علی‌رغم تلاش‌های ماده‌گراها، تلاش کرد جنبه‌های علمی این نظریه را از حواشی فلسفی آن جدا کند ؛ هرچند خودش نیز از القائات دینی رها نبود